Znajdziesz tu informacje o tym, które zabytki Monachium należy koniecznie odwiedzić, oraz których atrakcji nie możesz przegapić. Monachijska starówka z kościołem Frauenkirche, Marienplatz i Altes Rathaus (Starym Ratuszem) oraz Kunstareal ze światowej sławy muzeami i Allianz Arena to tylko niektóre ze słynnych miejsc, które koniecznie musisz zobaczyć, będąc w Monachium. Oprócz zapierających dech w piersiach cudów architektury warto również zajrzeć do parku Nymphenburg Schloss (Pałac Nymphenburg) i Englischer Garten (Ogrodu Angielskiego).
Widoczne z daleka, bliźniacze wieże kościoła Frauenkirche pną się w niebo i dominują nad panoramą Monachium jak żaden inny budynek. I ten fakt może się długo nie zmienić: w 2004 roku mieszkańcy zadecydowali w referendum, że żaden nowy budynek w Monachium nie może być wyższy niż Frauenkirche, którego wysokość wynosi 98,57 metrów.
Gotycka katedra i miejski kościół parafialny „Zu Unserer Lieben Frau” (Na cześć Naszej Najświętszej Marii Panny), jak oficjalnie nazywa się kościół Frauenkirche, został zbudowany w XV wieku przez monachijskiego mistrza sztuki budowlanej Jörga von Halsbacha. Budowla została wzniesiona z cegły ze względu na koszty, ponieważ w pobliżu nie było kamieniołomu.
Został ukończony już w 1488 roku po zaledwie 20 latach budowy, wyłączając z tego iglice ponieważ charakterystyczne kopułki kościół Frauenkirche otrzymał dopiero w 1525 roku. Forma dachu została skopiowana z Kopuły na Skale – muzułmańskiego sanktuarium w Jerozolimie, o której wówczas sądzono, że jest starożytną Świątynią Salomona.
Po poważnych zniszczeniach spowodowanych nalotami w czasie II wojny światowej kościół Frauenkirche został odbudowany w latach 1948–1955 w prostej, pozbawionej ozdób formie. Dopiero później stopniowo wzbogacano jego wygląd. Obecnie jest to kościół katedralny arcybiskupa Monachium i Freisingu.
Na znanym na całym świecie Marienplatz zawsze coś się dzieje, czy to jarmark bożonarodzeniowy, urodziny miasta, Glockenspiel, obchody mistrzostw FC Bayern czy też wszelkiego rodzaju manifesty lokalnej społeczności. Tutaj dowiesz się wszystkiego, co musisz wiedzieć o Marienplatz.
Odkąd Henryk Lew założył miasto w 1158 roku, Marienplatz stanowi centrum Monachium. Tu bowiem spotykały się dwie najważniejsze główne ulice rozkwitającej metropolii, które od wieków stanowiły centrum życia Monachium. I nawet dzisiaj Marienplatz, rozpościerający się od Isartor po Stachus, od Odeonsplatz po Sendlinger Tor, jest popularnym miejscem spotkań, początkiem strefy dla pieszych i miejscem, od którego mierzy się odległości w mieście.
Dziś w cieniu Neues Rathaus (Nowego Ratusza) i Altes Rathaus (Starego Ratusza) można wypić przepyszną kawę, obserwując uliczny zgiełk. Viktualienmarkt (Plac targowy) czy strefa dla pieszych to idealne punkty do tego, aby oddać się zakupowemu szaleństwu. Popularne ulice zakupowe to Kaufingerstraße, Neuhauser Straße, Sendlinger Straße i Theatinerstraße. Ponadto monachijskie pasaże handlowe i centra handlowe takie jak Fünf Höfe znajdują się tuż za rogiem. Niedaleko Marienplatz znajdują się także Maximilianstraße, Nationaltheater (Teatr Narodowy), Münchner Kammerspiele (Monachijski Teatr Kameralny), Residenztheater, Frauenkirche i Hofbräuhaus.
Jednak jednym z najpopularniejszych wydarzeń na Marienplatz jest Christkindlmarkt (Jarmark bożonarodzeniowy). Jeśli chcesz poczuć się jak prawdziwy mieszkaniec Monachium, umów się na spotkanie przy fontannie Fischbrunnen przed głównym wejściem do Neues Rathaus. Obowiązkowym punktem każdej wizyty w Monachium jest Glockenspiel na wieży Neues Rathaus. Ten składający się z 43 dzwonów kurant jest nie tylko jednym z największych w Europie, ale także jednym z najpopularniejszych zabytków miasta. Codziennie o godz. 11:00 i 12:00 zwiedzający mogą oglądać tańczące figurki, a od marca do października również o godz. 17:00.
Marienplatz i panoramę miasta można zobaczyć albo z Alter Peter – z wieży widokowej kościoła St. Peter z ponad 300 schodami – albo z wieży Neues Rathaus, która posiada windę.
Ze swoją bogato zdobioną, neogotycką fasadą Neues Rathaus na Marienplatz wygląda na dużo starszy niż jest w rzeczywistości. Został zbudowany w latach 1867–1905, ponieważ znajdujący się obok Altes Rathaus (Stary Ratusz) stał się zbyt mały dla administracji miasta Monachium.
Jedną z głównych atrakcji jest kurant na wieży ratuszowej, który codziennie o godz. 11:00, 12:00, a latem także o godz. 17:00 przyciąga licznych gapiów z całego świata.
Wysłuchać można 4 melodii, zapisanych na 6 mechanizmach pozytywkowych zmieniających się co miesiąc. Każdego wieczoru o godzinie 21:00 Münchner Kindl kładzie się do łóżka przy muzyce „Die Meistersinger von Nürnberg” Richarda Wagnera i „Wiegenlied” Johannesa Brahmsa.
Münchner Kindl to znak rozpoznawczy miasta, który stoi na straży na szczycie wieży ratuszowej. Postać na herbie przedstawia mnicha, którego często określa się właśnie mianem Münchner Kindl. Co więcej, każde dziecko urodzone w Monachium może się tak nazywać.
Świątynia piłki nożnej na północy Monachium: na Allianz Arenie można obejrzeć mecze najwyższej klasy; to tam znajduje się Muzeum FC Bayern.
Zbudowana według planów znanych architektów Herzoga i de Meurona, Allianz Arena stała się wizytówką Monachium od momentu otwarcia w 2005 roku.
Na trybunach może zasiąść nawet 75 tysięcy osób, a dzięki odpowiednim ich rozmieszczeniu widok jest doskonały właściwie z każdego miejsca. Wrażenie na samym wejściu robi prawie 3000 poduszek powietrznych umieszczonych na elewacji: na meczach domowych FC Bayern München świecą na biało-czerwono, z kolei podczas spotkań reprezentacji Niemiec na biało.
Oczywiście można też skorzystać z wycieczki z przewodnikiem. Podczas zwiedzania Allianz Areny można zajrzeć do samego serca stadionu, od szatni i tunelu dla zawodników po główną trybunę.
Warto również odwiedzić Muzeum FC Bayern. Największe tego typu muzeum w Niemczech oferuje emocjonalną podróż w czasie od założenia klubu w 1900 roku do jego obecnych triumfów.
Zielona oaza w samym środku Monachium. Englischer Garten o powierzchni około 640 boisk piłkarskich jest jednym z największych parków miejskich na świecie.
Englischer Garten w Monachium łączy naturalny krajobraz rozlewisk rzeki Izary na północy Monachium ze starym miastem na długości pięciu i pół kilometra. Do zabytków w Englischer Garten należą Monopteros na wzgórzu z wyjątkowym widokiem, surferzy próbujący swoich sił na Eisbachwelle, Japanisches Teehaus (Herbaciarnia Japońska) i jezioro Kleinhesseloher See. Nie przegap tradycyjnego Kocherlball lub świątecznego jarmarku i ogródka piwnego przy Chinesischer Turm (Wieżą Chińska).
Mieszkańcy Monachium kochają Englischer Garten. Gdy sprzyja pogoda, korzystają ze słońca, wypoczywając na trawie, grając w piłkę nożną lub wychodzą na spacer. Zimą, przy dobrych warunkach śniegowych i niskich temperaturach, można tu nawet uprawiać narciarstwo biegowe lub jeździć na łyżwach po jeziorze Kleinhesseloher See. Albo na sankach ze wzgórza z Monopteros. Widok z Monopteros będącej świątynią otoczoną kolumnadą jest warty uwagi o każdej porze roku, ponieważ w zasięgu wzroku są wszystkie najważniejsze zabytki centrum Monachium: Frauenkirche, Theatinerkirche i Ratusz.
Jeśli chcesz uciec od zgiełku miasta, możesz wybrać się na spacer alejkami ogrodu lub wzdłuż rzek, strumieni w spokojniejszej północnej jego części, relaksując się i ładując baterie na świeżym powietrzu. Englischer Garten o powierzchni 375 hektarów jest jednym z największych parków miejskich na świecie – każdy znajdzie tu idealne miejsce dla siebie.
Charakter Monachium można odnaleźć również w czterech ogródkach piwnych znajdujących się w parku – przy Aumeister, przy Chinesischer Turm, w Hirschau i w Seehaus bezpośrednio przy Kleinhesseloher See. W razie czego zawsze można również skorzystać z oferty okolicznych kiosków – np. Milchhäusl lub Fräulein Grüneis. Tuż obok znajduje się także słynna Eisbachwelle, na której można spotkać gwiazdy surfingu z całego świata.
Schloss Nymphenburg pełnił w XVIII wieku funkcję letniej rezydencji dla elektorów i królów Bawarii. Dziś 180-hektarowy kompleks z parkiem pałacowym jest drugim co do wielkości terenem zielonym Monachium – a Nymphenburg jest także jednym z największych pałaców w Niemczech i jednym z najważniejszych w Europie.
Pałac był prezentem elektora Ferdynanda Marii Wittelsbacha dla jego żony Henriety Adelajdy Sabaudzkiej z okazji narodzin ich długo oczekiwanego syna Maxa Emanuela. Budowę rozpoczęto w 1664 roku, a ukończono około 1679 roku – pałac ma więc już ponad 325 lat. W tamtych czasach, co dziś trudno sobie wyobrazić, Nymphenburg znajdował się na otwartym polu, dwie godziny drogi od centrum miasta i Residenz w Monachium. Dziś jest zieloną oazą dla wszystkich i wraz z rozległym parkiem pałacowym jednym z najważniejszych terenów rekreacyjnych w mieście.
Obecnych rozmiarów pałac nabrał za panowania elektora Maxa Emanuela (1680–1726). Podczas zwiedzania można zajrzeć do pokoju, w którym urodził się król Ludwik II oraz do znanej na całym świecie galerii piękności króla Ludwika I – która była niegdyś mieszkaniem królowej Karoliny, żony króla Maksymiliana I Józefa.
Galeria: Schloss Nymphenburg (Pałac Nymphenburg)
Podczas spaceru po 200-hektarowym parku pałacowym warto również zwiedzić budowle parkowe. W symetrycznym układzie można zwiedzić zamek parkowy Badenburg z imponującym basenem, inspirowany Azją zamek Pagodenburg, a także Magdalenklause, który jawi się jako sztuczna ruina, oraz pałacyk myśliwski Amalienburg.
Łącznie 18 muzeów i sal wystawowych, ponad 40 galerii, sześć uniwersytetów i liczne instytucje kulturalne: Kunstareal!
„Chcę uczynić z Monachium miasto, które będzie taką chlubą dla Niemiec, że nikt nie będzie znał Niemiec, jeśli nie widział Monachium”.
Te słowa kochającego sztukę monarchy króla Ludwika I Bawarskiego (1786–1868) zapoczątkowały realizację polityki kulturalnej, dzięki której średniowieczne miasto nad Izarą stało się w XIX wieku jedną z czołowych europejskich metropolii sztuki.
Pięć wieków historii sztuki i kultury można tu doświadczać w niezwykłej różnorodności, począwszy od Staatliches Museum Ägyptischer Kunst (Państwowego Muzeum Sztuki Egipskiej) i Staatliche Antikensammlungen (Państwowego Muzeum Dzieł Antycznych), poprzez Städtische Galerie (Galerię Miejską) im Lenbachhaus i otwarte w 2015 roku NS-Dokumentationszentrum (Centrum Dokumentacji Nazizmu), aż po Pinakothek der Moderne (Pinakotekę Sztuki Współczesnej).
To, co król Ludwik I ogłosił 200 lat temu, jest więc aktualne do dziś. Dzięki Kunstareal Monachium jest jednym z najważniejszych ośrodków sztuki i kultury w Europie i unikalnym pod względem integracji sztuki, kultury i nauki.
Deutsches Museum w Monachium jest jednym z najbardziej tradycyjnych i zarazem największych muzeów nauki i techniki na świecie. Po przeprowadzonej modernizacji pierwsza część budynku została ponownie otwarta 8 lipca 2022 roku, gdzie prezentowanych jest obecnie 19 nowych wystaw stałych. Niestety przez najbliższe lata ze względu na planowane place restauracyjne instalacja wysokiego napięcia i kopalnia pozostaną zamknięte dla zwiedzających. Wszystkie informacje dotyczące zwiedzania.
Już z daleka widać monumentalną wieżę Deutsches Museum, będącą swoistym znakiem rozpoznawczym muzeum. Mieści się na niej nie tylko nowoczesna stacja meteorologiczna, ale także największy w Niemczech termometr. Założone ponad 100 lat temu Deutsches Museum posiada dziś jedną z najważniejszych kolekcji naukowo-technicznych.
Świat nauki i techniki stoi przed Tobą otworem za sprawą oryginalnych instalacji i wystaw multimedialnych dostępnych w trzech lokalizacjach na Münchner Museumsinsel (Wyspie Muzeów w Monachium), w Verkehrszentrum (Centrum Transportu) w Bavariapark (Parku Bawarskim) oraz na lotnisku w Schleißheim. Zgromadzone tu eksponaty zadziwiają i stanowią często nie lada wyzwanie dla umysłu.
W 2022 roku po gruntownym remoncie ponownie otwarto pierwszą część budynku na Museuminsel z 19 nowymi wystawami. Do czasu zakończenia modernizacji także drugiej części budynku do muzeum wchodzi się nie przez główne wejście na dziedzińcu muzealnym, lecz przez wejście przy moście Corneliusbrücke. Pierwsze wizualizacje Deutsches Museum w nowej odsłonie można znaleźć tutaj.
Zakres tematyczny jest ogromny: od modeli kolejowych po fizykę atomową, od elektroniki po zdrowie, od „mostów i hydrotechniki” po instrumenty muzyczne. Uwagę zwraca również przeprojektowana hala poświęcona lotnictwu i lotom w kosmos, na której mieści się wystawa o powierzchni prawie 7000 metrów kwadratowych.
Deutsches Museum jest miejscem interaktywnej nauki, gdzie dzieci i dorośli mogą zaspokoić swoją ciekawość wszystkimi zmysłami, mogą dotknąć, wypróbować i doświadczać świata, który nas otacza!
Godziny otwarcia, ceny biletów wstępu i dalsze informacje dotyczące zwiedzania można znaleźć tutaj:
www.deutsches-museum.de
Fragment sztuki starożytnej w samym środku Monachium: król Ludwik I kazał na początku XIX wieku wybudować Königsplatz, wzorowany na Akropolu w Atenach.
Monarcha, będący zagorzałym wielbicielem starożytnej Grecji, chciał stworzyć zachodnie wejście do miasta, które jednocześnie miało być miejscem sztuki z okazałym placem. „Nie spocznę, dopóki Monachium nie będzie wyglądało jak Ateny!” zapowiedział, gdy obejmował rządy w 1825 roku. Klasycystyczny zespół budynków na Königsplatz jest istotnym elementem przekształcenia miasta w upragnione Ateny nad Izarą.
Zaplanowana przez Karla von Fischera i ukończona przez Leo von Klenze synteza sztuki objawia się przede wszystkim w Maxvorstadt, gdzie znajdują się Propyläen, Glyptothek i Staatliche Antikensammlungen.
Po II wojnie światowej Königsplatz, który został mocno zniszczony przez bombardowania, przez większość czasu służył jako teren parkowy i dopiero pod koniec lat 80. XX wieku przywrócono mu pierwotny wygląd.
Dziś Königsplatz znów jest miejscem, które można podziwiać. Okalające go tereny zielone i liczne kamienne stopnie świetnie nadają się na wypoczynek w blasku słońca. W miesiącach letnich odbywają się tu plenerowe koncerty i pokazy filmów.
Dziś Residenz jest największym śródmiejskim pałacem w Niemczech. Pod względem stylu, rozrastający się przez wieki pałac jest mieszanką renesansu, baroku, rokoka i klasycyzmu.
Patrząc na Residenz z Max-Joseph-Platz, można sobie wyobrazić, że jest się we Florencji. Król Ludwik I po objęciu władzy w 1825 r. wcielił swoje przywiązanie do Włoch i renesansu w styl architektoniczny budowli królewskich. Przy głównej fasadzie jego ulubiony architekt Leo von Klenze wkomponował elementy z florenckich Palazzo Pitti i Rucellai.
Najważniejsze elementy zwiedzania Residenz to Grottenhof (dziedziniec groty) z centralną fontanną stalaktytową, jak również imponująca ściana z muszli oraz renesansowe Antiquarium, piękna sala służąca pierwotnie do ekspozycji antycznych rzeźb.
<Maps>
Do innych atrakcji należy barokowa Sala Cesarska, wspaniałe utrzymane w stylu rokoko pokoje oraz neoklasyczne apartamenty króla Ludwika I. W skarbcu pałacu znajduje się około 1500 eksponatów, w tym insygnia koronacyjne królów bawarskich.
Viktualienmarkt znajdujący w sercu starego miasta pierwotnie pełnił rolę targu. Dziś można tu znaleźć wszystko, czego dusza zapragnie, od dóbr miejskich po produkty egzotyczne.
Jeszcze do początku XIX wieku mieszkańcy przychodzili na znajdujący się w sąsiedztwie Marienplatz, aby zaopatrzyć się w zboże, owoce i warzywa, ryby czy jajka. Ale wtedy rynek pękał w szwach i w 1807 roku król Maksymilian I Józef nakazał przeznaczyć teren pomiędzy Heiliggeistkirche a Frauenstraße pod targ.
Dzięki temu teren ten zyskał własny plac, który przez dłuższy czas nazywany był również Marktplatz. Dopiero później weszło w użycie łacińskie słowo „victualia”, określające żywność.
Już w latach 1823–1829 rynek musiał zostać ponownie powiększony. W późniejszym okresie powstało wiele dodatkowych budynków, jak np. hala do sprzedaży flaków, pawilony do sprzedaży owoców czy własna hala dla rybaków z Morza Północnego. Do 1890 roku Viktualienmarkt osiągnął swoje obecne rozmiary.
Jeśli przejdziecie się dziś po Viktualienmarkt, spotkacie tam również kilka monachijskich osobistości. Piosenkarze i komicy Karl Valentin, Weiß Ferdl i Liesl Karlstadt oraz Ida Schumacher, Elise Aulinger i Roider Jackl zostali upamiętnieni przez mieszkańców jako postacie z fontanny.
Oto najważniejsze atrakcje na Viktualienmarkt.
„In München steht ein Hofbräuhaus – oans, zwoa, g`suffa … ”. (W Monachium mieści się Hofbräuhaus – raz, dwa, trzy – pijany jesteś Ty...) Tak zaczyna się nastrojowa piosenka z 1935 roku, dzięki której Hofbräuhaus am Platzl zyskał światową sławę.
Wszystko zaczęło się kilka wieków wcześniej od bawarskiego księcia Wilhelma V, który w 1589 roku założył browar. Początkowo chciał jedynie zaopatrywać dwór Wittelsbachów w piwo. Ten pierwszy Hofbräuhaus znajdował się zaledwie kilka kroków od obecnego – ale zachował się tylko akt założycielski.
Warzone tu piwo najwyraźniej smakowało szlachcie i służbie dworskiej, bo wkrótce moce przerobowe stały się zbyt małe w stosunku do stale powiększającego się zapotrzebowania. Maksymilian I, nowy władca Bawarii, zlecił w 1607 roku wybudowanie drugiego browaru na Platzl, tworząc tym samym historyczne podwaliny pod dzisiejszy Hofbräuhaus.
Później także zwykli ludzie mogli kupować tu piwo, ponieważ król Ludwik I w 1828 roku dekretem oficjalnie ogłosił Hofschänke tawerną dla ludu – ku przerażeniu monachijskich karczmarzy i prywatnych browarów, którzy obawiali się o swoich klientów.
Hofbräuhaus stawał się coraz bardziej popularny wśród przybywających do Monachium z całego świata, ale miejscowej społeczności. Zatrzymywali się tu wybitni miłośnicy piwa, tacy jak Wolfgang Amadeusz Mozart, cesarzowa Elżbieta Bawarska (znana większości jako Sisi) czy Lenin z żoną. Budynek pękał w szwach i potrzebna była większa przestrzeń.
W 1896 roku przeniesiono więc browar do dzielnicy Haidhausen (dziś mieści się tam Hofbräukeller). Stary browar uzyskał swój obecny neorenesansowy wygląd w trakcie przebudowy. W trakcie tego procesu został on znacznie powiększony, aby zrobić miejsce na potrzeby dużej restauracji, funkcjonującej po dziś dzień.
Ten w pełni tradycyjny budynek w sercu miasta uważany jest na całym świecie za uosobienie bawarskiej kultury piwowarskiej. Tak zwana „Schwemme” (wodopój) na parterze jest sercem trzypiętrowego budynku. Tam, gdzie ponad sto lat temu stały browary, teraz ponad 1000 osób może napić się piwa i skosztować bawarskich specjałów. W centrum Schwemme znajduje się scena, na której codziennie grają różne orkiestry dęte, nadając miejscu niepowtarzalną atmosferę.
Goście szukający trochę spokoju powinni udać się z kolei do Bräustüberl na pierwszym piętrze, który jest szczególnie ceniony przez mieszkańców Monachium za swoją historyczną atmosferę. W dużej sali bankietowej na piętrze można posłuchać artystów sztuki ludowej oraz lokalnych zespołów muzycznych. Odbywają się tu nawet zajęcia z tańca ludowego.
Jeśli chcesz uciec od zgiełku centrum Monachium latem, być może uda Ci się znaleźć zacienione miejsce w ogródku piwnym Hofbräuhaus, do którego dostaniesz się, przechodząc pod pięknymi łukami.
Maximilianstraße to najdroższa ulica Monachium: mają tu swoje siedziby prawie wszystkie międzynarodowe luksusowe marki modowe i jubilerskie.
Domy mody takie jak Armani, Louis Vuitton i Gucci, jubilerzy jak Bulgari czy prestiżowe galerie sztuki – wszyscy ze świata blichtru i przepychu mają swoją filię na Maximilianstraße.
Ale nawet bez odpowiedniego portfela jest to wspaniałe miejsce do spacerowania, cieszenia się urokiem ulicy i podziwiania drobnych elementów w artystycznie udekorowanych witrynach sklepowych.
Warto zobaczyć także imponującą architektonicznie atmosferę tego przepełnionego luksusem miejsca. Obok Brienner Straße, Ludwigstraße i Prinzregentenstraße, Maximilianstraße jest jednym z czterech najważniejszych monachijskich bulwarów pod względem rozwoju urbanistycznego.
W XIX wieku król Maksymilian II zlecił swojemu architektowi Georgowi Friedrichowi Bürkleinowi budowę ulicy w unikalnym stylu maksymiliańskim, który łączy w sobie elementy różnych epok, takich jak neogotyk i renesans. Z tego okresu pochodzi również pięciogwiazdkowy Hotel Vier Jahreszeiten przy Maximilianstraße: Wybudowano go tu w 1858 roku na życzenie monarchy.
